Wat doe je als er in Colombia nog geen echte lekkere Nederlandse kaas wordt gemaakt en er een overschot aan melk is? Tobias, een geboren en getogen Gouwenaar, wist daar waar wel raad mee en vertrok in 2016 naar Colombia met het idee om in de bergen enkele uren buiten Bogota kaas te gaan maken. Bijna een jaar geleden was het dan zover, tijdens mijn afscheidsfeestje in Bogota, mocht ik een van de allereerste stukjes Hollands goud proeven. Vers van de pers presenteert Tobias nu zijn kaas aan het Colombiaanse volk (en de Nederlandse expats) onder de naam HolaAndes.   

Copyright: HolaAndes

Ik leerde Tobias kennen toen ik Bogota woonde. Een jonge, vrolijke man die bezig was met een bijzonder project: Kaasmaken op Hollandse wijze in Colombia! Als groep bevriende Nederlandse kaaskoppen noemden we onszelf het ‘kaaskartel’, afwachtend op dat ene stukje Hollands goud waar we zo naar verlangde. Graag deel ik met jullie het bijzondere verhaal van het hoofd van het ‘kaaskartel’, Tobias, eigenaar van kaasmakerij HolaAndes en sociaal ondernemer die met zijn eigen geproduceerde kaas van grote betekenis is voor een grote groep Colombiaanse boeren en hun families.

Van Project Facilitator bij Heineken tot eigenaar van een kaasmakerij

In 2015 las Tobias in een Nederlands rapport over de kansen in de zuivelsector in Colombia. Daarin werd COLEGA (Cooperativa de Lecheros de Guatavita) genoemd, een goed georganiseerde coöperatie met kwaliteitsmelk en veel kansen voor rurale ontwikkelingen en samenwerkingen met ‘kleine’ boeren. Tobias zag zijn kans schoon: Wat nou als ik de melk kan gebruiken om Hollandse kaas van te maken en te verkopen als luxeproduct in Colombia? Wat nou als ik van waarde kan zijn voor de Colombiaanse boeren? Het startsein om zijn baan bij Heineken op te zeggen en te vertrekken naar het Zuid-Amerikaanse land. In het kleine dorpje Monquentiva, op 3000 meter hoogte, moest het allemaal gaan gebeuren.

Hoe de melkcoöperatie kansen creëert

COLEGA, de melkcoöperatie waar Tobias mee samenwerkt, was een uitkomst voor de arme boeren in het gebied. In de loop der jaren ontstond er een betere samenwerking tussen de boeren en gezamenlijke investeringen zorgden voor machines en koeltanks. Door de stijgende kwaliteit wisten de arme boeren hun melk te verkopen aan COLANTA (grote producent van o.a. zuivelproducten). Dit was een geweldige vooruitgang voor de boeren van Monquentiva.  Tegenwoordig zijn er wel 120 melkboeren aangesloten bij COLEGA. Iedere boer heeft ongeveer 10 koeien die samen voor 3000 liter melk per dag zorgen. Er blijft genoeg melk over om kaas van te maken.

De coöperatie en nu dus ook kaasmakerij HolaAndes dragen bij aan de sociale projecten in het dorp. Met dank aan de voorzitter van COLEGA, Jose Ignacio, is er bijvoorbeeld al een project tot stand gekomen om alle kinderen uit de omgeving naar school te laten gaan. Iedere boer, ongeacht of hij kinderen heeft, levert een geldbedrag in dat verdient is met de melk om de jongeren te laten studeren. Als ze goede schoolresultaten behalen hoeven ze niks terug te betalen. De jonge kinderen krijgen zelfs een kalfje om de binding met de dieren te stimuleren en hen te leren hoe ze een koe moeten verzorgen.

Kaasmakerij HolaAndes, een stukje goud in de Colombiaanse bergen

Met de weet van het bestaan van COLEGA werkte Tobias zijn meesterplan uit en kreeg een subsidie dankzij Dutch Good Growth Fund om te investeren in kaasmachines en kennis die hij nodig had om het project te laten slagen (o.a. van Van Vliet, een ambachtelijke kaasmaker uit Oudewater). De Colombiaanse manier van plannen bleek echter niet altijd op één lijn te liggen met de Nederlandse. Alles duurde langer dan gedacht en Tobias bevond zich af en toe in zijn eigen ‘ik vertrek’ aflevering. Gelukkig geloofden meer mensen in zijn project en kreeg hij hulp van o.a. de Nederlandse Ambassade in Bogota en Holland House Bogota. In 2017 was het dan zover, de eerste kaasmachines reden het dorp Monquentiva in en de kaasmakerij HolaAndes werd werkelijkheid.

Copyright: HolaAndes

Copyright: HolaAndes

Copyright: HolaAndes

Sinds medio 2017 maken Tobias en enkele boeren, die getraind worden om uiteindelijk zelfstandig aan de slag te kunnen, de heerlijkste Goudse kazen onder de naam HolaAndes. De toepasselijke naam, is een combinatie van ‘Holland’ en ‘de Andes’ (het gebergte waar de kaas wordt gemaakt). In het Andes-gebergte staan nu de kaasmachines te blinken en toveren ze melk om in kaas. Hoewel de kaas naar een Nederlands familie recept uit 1847 wordt gemaakt en Tobias zelf uit Gouda komt, wordt de kaas niet als Gouda gebrand. Het is een beschermde naam en hij maakt de kaas in Colombia. En lekker dat die is!

Copyright: HolaAndes

Copyright: HolaAndes

Mijn tour bij HolaAndes & het dorp Monquentiva

Als Tobias begin 2017 onze groep vrienden meeneemt naar Monquentiva om vol trots het begin van zijn kaasmakerij te laten zien staan er enkel nog een paar muren. “Hier komt mijn kaasmakerij, hier komt HolaAndes!” Het bleek het begin van iets moois te worden. Die dag krijgen we een traditionele Colombiaanse lunch in het huis van de voorzitter van de coöperatie voordat we de omgeving gaan ontdekken. Het afgelegen dorp werd begin deze eeuw nog gedomineerd door de  FARC en was het niet bepaald veilig. Tegenwoordig spelen de boeren met plezier de lokale sport Tejo, krijgen ze te eten van de gemeenschappelijke keuken in het dorp en is het een fantastisch gebied om te wandelen. Rondom Monquentivo vind je namelijk het unieke ecosysteem dat maar op enkele plekken ter wereld te vinden is, de Paramo.

Samen met ‘het kaaskartel’ gaan we op zoek naar de zwarte beren die in het gebied wonen en genieten we van een fijne wandeling. Bij terugkomst in het dorp zien we de boeren van het land terugkeren naar het dorp. De traditionele grijze melkbussen bungelen aan beide kanten van het paard, de ezel, de kruiwagen, of voor de ietwat modernere boer: de brommer. Het is een geweldig gezicht! Tobias legt uit dat elke dag rond 6.30 en 17.00 de melk naar de koeltanks wordt gebracht. Bij dit collectie punt komt COLANTA vervolgens met melktankwagens de melk ophalen en een ander deel wordt gebruikt voor de kaas.

De boeren begroeten Tobias met een grote lach op hun gezicht en gebruiken dit moment van de dag om even bij te kletsen en alle roddels door te spreken met collega boeren. Het is erg leuk om te zien hoe het leven op het Colombiaanse platteland eraan toe gaat, wat er allemaal bij het maken van een kaas komt kijken en te zien wat voor impact het heeft op de mensen die in dit gebied wonen. Tobias vertelt vol trots en met veel enthousiasme over zijn onderneming.

De droom van een Goudenaar

Tegenwoordig staan er niet meer enkele muren, maar is de kaasmakerij in volle gang. De mooie gelige kazen die in allerlei vormen liggen te rijpen op de planken zijn romig en smaakvol, en kritisch getest door de Nederlandse expats in Bogota. De productie moet al omhoog om aan de vraag te blijven voldoen, de eerste kazen worden naast Bogota naar Cali vervoerd worden en kleine speciaalzaken en luxe restaurants weten HolaAndes al te vinden. Tobias gaat zich verder richten op het commerciële gedeelte van de onderneming, terwijl enkele boeren steeds meer de verantwoordelijkheden krijgen voor het maken van de kaas. De Goudenaar heeft met vallen en opstaan zijn droom werkelijkheid zien worden in Colombia, een land met een andere (werk) cultuur. Niet niks! Met zijn heerlijke kaas maakt hij niet alleen alle Nederlandse expats en Colombiaanse fijnproevers blij, maar heeft zijn kaasmakerij een grote impact op de inwoners van Monquentiva. En dat is misschien nog wel het meest bijzondere van zijn verhaal. Hij toch maar mooi voor elkaar gebokst!

Bezoek kaasmakerij HolaAndes in Colombia

Als vriend van Tobias en fan van dit soort sociale projecten en initiatieven wil ik je de contactgegeven van Tobias niet onthouden. Tobias geeft, wanneer hij in Monquentiva is, rondleidingen bij zijn kaasmakerij. Hij laat je kennismaken met het boerenleven in de Colombiaanse, het ondernemen in een ander land en natuurlijk het kaasproces. Uiteraard valt er ook wat te proeven. Via HolaAndes kun je contact opnemen om een rondleiding in te plannen en informatie te krijgen hoe je van Bogota in Monquentiva komt. Ook kun je er een traditionele Colombiaanse lunch met uitzicht over het Andes-gebergte bij krijgen. Combineer deze dag met een wandeling door het unieke natuurgebied en je hebt absoluut een unieke ervaring te pakken!

Kosten rondleiding: 15.000 Colombiaanse pesos per persoon.
Kosten lunch: 20.000 Colombiaanse pesos per persoon.